HET MOOISTE VIND IK OM EEN GELUID TE VÍNDEN. DAT IS EEN KWESTIE DE JUISTE TIJD OP DE JUISTE PLAATS ZIJN EN BLIJVEN PROBEREN. WANNEER HET DAN LUKT OM DAT MOMENT TE VANGEN, DAN IS MIJN HELE DAG GOED”, ALDUS OLIVIER NIJS. ALS GELUIDSMAN ‘VANGT’ HIJ NATUURGELUIDEN. ZIJN REGENVANGSTEN HEEFT HIJ GEBUNDELD UITGEBRACHT OP DE EERSTE NEDERLANDSE REGEN CD.
Tekst: Esther van Middendorp, Fotografie: Lode Greven
‘Mijn favoriete opname heb ik gemaakt bij een verscholen vennetje. Het is maar een plasje van een paar vierkante meter, geheel omzoomd door dennenbomen. Ik moet er plat op mijn buik dwars door een tapijt van mos en afgevallen naalden naartoe schuiven. Maar juist die dennenbomen werken als een filter. Ze isoleren het vennetje van de buitenwereld. En het mooiste is, regen op dennennaalden hoor je niet. Op die plek kon ik het geluid van een heel lichte miezerregen op het water opnemen.”
Puur
Oliviers favoriete opname is uiteraard terug te vinden op zijn cd ‘Rain’. Uren en uren bracht Olivier de laatste twee jaar door in natte velden en bossen om het geluid vast te leggen van de mooiste buitjes, regenvlagen en stortregens. Het opnemen van de natuurgeluiden is voor Olivier een nevenactiviteit naast zijn dagelijkse werkzaamheden. ‘Ik doe het alleen als ik er tijd voor heb. En ik neem alleen geluiden op die ik leuk vind.” Voorwaarde voor Olivier is dat het geluid zo puur mogelijk is. “Ik manipuleer zo min mogelijk. Ik verwijder foutjes, maar voeg geen laagjes toe. Dan klopt het voor mij niet meer. Ik maak geen collages. Op sommige opnames zijn vogeltjes te horen. Die heb ik niet toegevoegd. Die waren daar op dat moment.”
Tegenpolen
opnames zijn het tegenovergestelde van wat Olivier in werk doet. “Ik voorzie natuurfilms en -documentaires passend geluid. Daarbij komt ook heel veel opnemen kijken, maar wordt ook heel veel geluid gemaakt. Dat doe in de studio. Daar sta ik in een krop sla te knijpen, zodat de kijker een rups een blaadje hoort eten. Of sta ik met stokjes te rommelen, zodat het klinkt of de fuut zelf hoorde takjes in haar nest herschikt.”
Olivier: “Voor mijn werk zit ik hele dagen in een schuiltent geluid van bijvoorbeeld ijsvogels op te nemen. Maar ik zie mezelf niet als vogelaar. Ik ambieer ook niet om elke vogel te herkennen. De elementen wil ik vangen, de wind die door de bomen ruist en het geluid van water.” Dat laatste is makkelijker gezegd dan gedaan. “Ik weet het nog heel goed, ik was een opname aan het maken toen het heel zachtjes begon te regenen. Mijn eerste reactie was om alles zo snel mogelijk in te pakken en naar huis te gaan. Opnameapparatuur is zo gevoelig, die wil je niet nat laten worden. Maar het geluid van de zachte druppels op de jonge groene blaadjes vond ik zo mooi. Dat wilde ik vangen.”
Het opnemen van regen bleek vooral een grote technische uitdaging. Olivier: “Je wilt niet dat er druppels op de microfoon zelf vallen. Dat geeft een doffe plof en dan is de magie weg. En je wilt ook je spullen beschermen, want die kunnen niet tegen water. Letterlijk met heel veel proberen, fouten maken, opnieuw proberen en nog een keer proberen kreeg ik de juiste techniek te pakken. Ondertussen had ik al zo veel materiaal opgenomen, daar wilde ik iets mee doen.”
Aansprekend
Natuurgeluiden vormen een rode draad in het leven van de Tilburger. Meer dan twintig jaar geleden begon Olivier al het opnemen van puur natuurgeluid. “Destijds met een andere insteek, het was bedoeld voor een kunstproject mij dat uiteindelijk op niets uitliep. De opnames heb ik laten liggen, opgeslagen in een SoundCloud, een digitale opslag, en er niets meer mee gedaan. Totdat ik op een keer mijn portfolio keek en zag dat een bepaalde opname liefst zestigduizend maal beluisterd was. Het ging om een opname van een zomerse dag in het bos waarop een paar vogeltjes aan het fluiten waren. Meer dan dat was het niet. Maar mij was direct duidelijk: dit spreekt aan.”
Met het bestaande materiaal, aangevuld met nieuwe opnames, stelde Olivier drie cd’s samen: ‘Wind in trees’ (wind in bomen), ‘Soothing landscapes’ (kalmerende landschappen) en ‘Relaxing beach’ (ontspannend strand). Alle drie met een esoterische inslag. Tot dan toe waren de geluiden alleen als downloads verkrijgbaar. “Vanuit de markt werd duidelijk dat mijn doelgroep, vooral vrouwen van 45 jaar en ouder, liever een fysieke cd wilde hebben. Dat druiste voor mijn gevoel helemaal tegen de tijdsgeest in. En ik zag ertegen op. Het maken van een cd kost enorm veel tijd en vraagt een flinke investering. Mijn vrouw opperde om het dan via crowdfunding te doen.”
Malle Pietje
Olivier vroeg zich daarnaast af of ‘regen’ voldoende zou aanspreken. “Zeker met het oog op crowdfunding. Daarbij zou het project begin mei starten, net als iedereen naar de zomer verlangt.” Ondanks de mogelijke bezwaren zette Olivier door. Zijn idee voor een regen-cd werd opgepikt door Omroep Brabant. “En wat ik destijds niet besefte is dat zij de best bezochte omroepwebsite van het land hebben. Ze maakten een itempje voor de tv, de radio en de site.
En daarna werd het een gekkenhuis. Er waren dagen bij dat ik drie of vier verslaggevers te woord stond. Iedereen wilde die ‘Malle Pietje’ spreken die een cd vol regen ging maken”, herinnert Olivier zich nog levendig.
Ondanks alle aandacht stroomden de donaties nog niet massaal binnen. “Toch begon de campagne zijn vruchten af te werpen en op een gegeven moment had ik 135 procent van het benodigde bedrag opgehaald: de eerste Nederlandse regen cd kon geperst worden.” De reacties zijn wisselend. “Het is wat dat betreft een ‘gevoelig’ onderwerp, je vindt het geweldig of helemaal niets.”
Slapeloosheid
Met zijn cd boorde Olivier, onbedoeld, een grote markt aan van mensen met slaapproblemen. “Er zijn ontzettend veel mensen die slecht kunnen slapen. Uit onderzoek blijkt dat juist regengeluiden favoriet zijn voor veel mensen om bij te ontspannen en uiteindelijk te slapen.” Oliviers opnames vonden zelfs hun weg naar de Verenigde Staten waar een producent van kussens met ingebouwde speakers de Nederlandse regenbuien gebruikt om slapeloosheid te bestrijden. Olivier: “Dat werkt echt. Ik heb ook zo’n kussen gekregen en dat is meteen ingepikt door mijn dochtertje. Als zij niet kan slapen vraagt ze om het ‘regenkussen’ en dan is ze zo vertrokken.”
Ondanks zijn goede afzetmarkt gaat Olivier niet gericht op pad om bepaalde opnames te maken. “Ik ga als ik tijd heb en neem alleen geluiden op die ik leuk vind. Waarom het ene geluid me aanspreekt en het andere niet? Dat weet ik niet, en het antwoord interesseert me ook niet. Ken je dat moment dat je op een lentedag op een plek bent waar heel veel dennenappels op de grond liggen? Dat de zon opkomt en dat al die dennenappels een voor een opengaan? Dan komt er een wolk van getik vrij. Of vallende sneeuwvlokken die op verschrompelde beukenblaadjes vallen die nog aan de tak zitten. Heel zacht hoor je ze landen. Die verwondering als je zo’n geluid gevonden hebt. Dat maakt het zo leuk om te doen.”
“Dat is waar het in de basis om gaat: schoonheid zit in hele kleine dingen. De vraag is, kun jij ze vinden? Het gras bij de buren is altijd groener, we rennen er zo vaak aan voorbij. Als het mij lukt om van die hele kleine dingetjes te vinden, dan is mijn dag goed.”
